گام اول تدبر در سوره مبارکه ناس
بررسی مفاهیم واژگان سوره از کتاب التحقیق فی کلمات القرآن
أنس (ناس) |
هو القرب مع الظهور بعنوان الاستیناس، فی مقابل النفور و الوحشة و البعد. |
انس یعنی نزدیک شدن به چیزی یا کسی که این نزدیکی با آشکاری و انس گرفتن همراه است به جای آنکه از آن چیز پنهان شده و از آن دوری شود. ناس از اناس گرفته میشود که به حیثیت اجتماعی انسان اشاره دارد. |
ملک |
هو التسلّط على شیء بحیث یکون اختیاره بیده. |
از ریشه ملک به معنای تسلط همه جانبه بر چیزی است. پس مالک حقیقی هر چیزی بر همه ابعاد وجودی آن تسلط دارد. |
أله/وله (اله) |
أنّ الإلهة بمعنى العبادة. و الفرق بین المادّتین أنّ العبادة قد أخذ فیها قید الخضوع، و إله أخذ فیه قید التحیّر. |
الهه به معنای عبادت است و فرقی که با آن دارد در این است که در عبادت قید خضوع و در الهه قید تحیّر وجود دارد. |
وسوس (وسواس) |
هو جریان صوت خفىّ یحدث فی النفس من دون أن یکون على حقیقة، سواء کان من شیطان إنس أو جنّ أو من خطرة باطنیّة. |
جریانی در درون انسان است که گویی صوت و صدایی مخفی است. این جریان که صوت مخفی کاذب است به دلیل زوال و فقدان علم و یقین بر فرد عارض میشود و او را دچار خطوراتی میکند که باعث تزلزل در او میشود. |
خنس (خناس) |
و التأخّر و الانقباض إذا کان من شأنه التقدّم و الانبساط. |
از ریشه خنس به معنای گرفتگی و عقب انداختن و تاخیر در امری است که در آن تاخیر جایز نیست. |
صدر (صدور) |
هو ما یقابل الورود. فالنظر فی الورود الى جهة الصیرورة الى محیط، کما أنّ الصدور ناظر الى جهة صیرورة الى خارج محیط معیّن. |
صدور در مقابل ورود و به معنای به سمت بیرون خارج شدن است یعنی جایی که ادراک انسان ابراز شده و صادر میگردد. |
جنن(جنّ) |
هو التغطیة و المواراة. |
از جنن به معنای پوشاندن و مخفی کردن میآید. جن موجودی است که از منظر حواس انسان مخفی است. |